Soki, nektary i napoje owocowe znajdziemy na półkach w każdym sklepie spożywczym. Wydawałoby się, że sok to sok, każdy jest taki sam, a różni się tylko firmą i wyglądem opakowania. Jednak czytając dokładniej etykiety przekonamy się, że są różne rodzaje tego napoju. Część ma w składzie soki zagęszczone, a inne są tłoczone. Oczywiście możemy jeszcze spotkać szereg dodatków takich jak cukier, woda, aromaty, regulatory kwasowości i syrop glukozowo-fruktozowy.
Jak się nie pogubić i wybrać produkt zdrowy, wartościowy, pełen witamin oraz składników mineralnych?
Soki z zagęszczonego koncentratu
Taki rodzaj napoju spotkamy najczęściej. Nie musi stać w sklepowych lodówkach i jest stosunkowo niedrogi. Jego popularność i niska cena związana jest z procesem produkcji. Z posortowanych i umytych owoców tłoczony jest sok, który zostaje zagęszczony w wyniku odparowania znacznych ilości wody. Powstały syrop zostaje klarowany za pomocą żelatyny lub innych substancji. Niestety nie ma obowiązku umieszczać ich nazw na opakowaniach, co może być problematyczne np. dla osób na diecie wegańskiej.
Tak powstały produkt zajmuje o wiele mniej miejsca niż tony owoców, zatem dużo łatwiej go magazynować i przewozić. Kiedy trafi do producenta napojów w kartonach, ponownie dodaje się taką samą ilość wody, która wcześniej została usunięta. Dla wzmocnienia smaku sok wzbogaca się o aromaty oraz witaminę C.
Na koniec produkt musi zostać zapasteryzowany. Jest to proces konserwacji polegający na podgrzaniu produktów spożywczych, aby zniszczyć lub całkowicie zahamować wzrost drobnoustrojów. Jednocześnie producenci stosują takie temperatury, aby zachować smak i wartości odżywcze. Dokładnie w taki sam sposób konserwujemy przetwory z warzyw i owoców, które przygotowujemy własnoręcznie w domu.
Dzięki temu sok może stać na sklepowej półce bądź w magazynie nawet rok.
Pamiętajmy, że napoje produkowane z zagęszczonego soku często zawierają znaczny dodatek cukru lub substancji słodzących. I chociaż wydaje nam się, że pijemy owocowy lub warzywny, z pozoru zdrowy sok, tak naprawdę przyjmujemy bardzo dużą dawkę kalorii. Lepszym rozwiązaniem będzie zjedzenie całego owocu, pomarańczy bądź jabłka. Nie dość, że są sycące, to jeszcze zawierają witaminy, sole mineralne i regulujący pracę przewodu pokarmowego błonnik.
Soki tłoczone
Na etykietach soków tłoczonych, które najczęściej znajdziemy w sklepowych lodówkach, zauważymy skrót NFC. Jest to angielskie określenie not from concentrate. Oznacza, że produkt nie powstał z koncentratu.
Proces wytwarzania takich soków przypomina ten, który możemy zrobić w domu, za pomocą sokowirówki lub wyciskarki wolnoobrotowej. Posortowane, umyte i rozdrobnione owoce lub warzywa trafiają do maszyn tłoczących. Powstały sok może, ale nie musi być filtrowany. W zależności od przeznaczenia producenci mogą pasteryzować taki produkt. Wtedy może on stać w lodówce kilka dni. Część soku jest też przelewana bezpośrednio do butelek. Wtedy mamy do czynienia z sokiem jednodniowym. Po otwarciu będzie on zdatny do spożycia jedynie przez kilka godzin i to tylko w przypadku, gdy będzie trzymany w lodówce.
Który produkt wybrać?
Zdecydowanie lepszym wyborem będą soki tłoczone, jednodniowe lub pasteryzowane. Mamy wtedy pewność, że proces produkcji nie pozbawił ich cennych substancji mineralnych i witamin. Zawierają też dużo więcej błonnika niż produkty z koncentratu oraz są bogatym źródłem przeciwutleniaczy. Ogromną różnicę wyczujemy również w smaku. Od razu rozpoznamy, kiedy będziemy pić sok naturalnie wyciskany, a kiedy sztucznie zagęszczany z dodatkiem cukru.
Soki przecierowe
Ciekawą alternatywą na zdrowe przekąski są warzywne i owocowe przeciery. Można je znaleźć w sklepowych ladach chłodniczych pod nazwą smoothie. Wytwarza się je z soków warzywnych lub owocowych, dodając przeciery oraz całe kawałki owoców. Często są też wzbogacane o nabiał, czyli mleko lub jogurt naturalny. Nierzadko dodaje się do nich otręby, siemię lniane bądź nasiona chia. Taka przekąska zawiera też bardzo dużo błonnika i soli mineralnych.
Soki warzywne
Coraz częściej w sklepach możemy kupić soki warzywne, przecierowe lub jednodniowe. Najpopularniejsze są te z pomidorów, marchwi i buraków. Producenci łączą też różne rodzaje warzyw i owoców i tak otrzymujemy np. napój marchew z selerem lub burak z jabłkiem. Ze względu na to, że najczęściej soki te są jednodniowe zdecydowanie warto włączyć je do swojego jadłospisu. Szczególnie jeśli dbamy o zdrową, zbilansowaną dietę, a nie mamy w domu wyciskarki, sokowirówki lub czasu na samodzielną produkcję napojów.
Przy zakupie, szczególnie produktów marchwiowych zwracajmy tylko uwagę czy dodatkowo nie zawierają syropu glukozowo-fruktozowego lub cukru.
