Z roku na rok liczba osób, które zapadają na tak zwane choroby cywilizacyjne, powiększa się. Już nie tylko otyłość i miażdżyca są często wykrywane, ale też insulinooporność, która może prowadzić do cukrzycy typu II, czy choroby tarczycy stają się obecnie wręcz powszechne. Wiele schorzeń może przebiegać bezobjawowo, a przez to wyniszczać organizm z początku niezauważalnie. Dlatego warto choć raz do roku zrobić sobie podstawowe badania, które pozwolą lekarzowi pierwszego kontaktu ocenić nasz stan zdrowia.
Jakie badania powinny robić osoby młode?
Osoby, które są jeszcze młode i nie chorują przewlekle, powinny zlecić wykonanie po prostu podstawowych badań profilaktycznych, jak morfologia, OB, stężenie glukozy i badania moczu. Raz do roku warto też kontrolować wagę czy sprawdzić ciśnienie.
Natomiast przynajmniej raz na trzy lata dobrze jest sprawdzić poziom elektrolitów i inne niedobory makro- oraz mikroelementów. Również cholesterol można badać rzadziej niż raz do roku. Co 3-5 lat warto wykonać USG jamy brzusznej czy RTG klatki piersiowej. Zwłaszcza u osób palących jest to zalecane. Oczywiście można zapisać się też na inne badania, jeśli mamy objawy, które trzeba zweryfikować.
Ponadto osoby, w których rodzinie występuje historia chorób nowotworowych, powinny przechodzić bardziej szczegółowe badania, w tym dla kobiet co roku mammografię, a dla mężczyzna badanie pod kątem raka jąder. W innych przypadkach takie badania robi się raz na kilka lat.
Badania dla osób po 40. roku życia
Wraz z wiekiem musimy coraz lepiej sprawdzać swój organizm. Osoby w dojrzałym wieku mogą być podatne na o wiele więcej chorób niż młode i silne. Oczywiście raz do roku dobrze jest zrobić sobie morfologię krwi i podstawowe badania laboratoryjne, jak OB, poziom glukozy, elektrolitów, kreatyniny i mocznika czy cholesterolu. Trzeba też wykonać badanie ogólne moczu.
Natomiast nałogowi palacze powinni co najmniej raz w roku zrobić RTG klatki piersiowej. Obraz z RTG pozwoli szybko wykryć ewentualny nowotwór płuc. W celu profilaktyki raka jelita grubego warto do badania oddać też kał. Dzięki temu można szybko wykryć zmiany chorobowe w obrębie jelit.
Kobiety, które przeszły menopauzę, oraz mężczyźni po 65. roku życia powinni wykonać też densytometrię kości, która pozwala na ocenę ich gęstości i wykrycie osteoporozy. U osób powyżej 40. roku życia, nawet tych, które nigdy nie miały problemu ze wzrokiem, zalecane jest badania nie tylko ostrości widzenia, ale również ciśnienia śródgałkowego. Ma to na celu wczesne rozpoznanie jaskry.
Badania tylko dla kobiet
Przeprowadzanie samobadania piersi to podstawa diagnostyki. Jednakże kobiety po 49. roku życia powinny wykonywać mammografię co 2 lata, a nawet częściej, jeśli są do tego przesłanki. Każda kobieta niezależnie od wieku powinna też raz do roku przejść ogólne badania ginekologiczne.
Co roku warto do tego wykonać cytologię. Kobiety, które trzy razy z rzędu miały prawidłowy wynik badania, mogą je wykonywać co 3 lata. Warto widzieć, że u kobiet po 70. roku życia nie trzeba już wykonywać tego badania.
Na jakie badania powinni zapisać się mężczyźni?
Każdy mężczyzna po 50. roku życia musi odwiedzić urologa. Dzięki specjalistycznym badaniom można sprawdzić stan prostaty oraz szybko wykryć ewentualnego raka. Oczywiście badania można wykonać też wcześniej – profilaktycznie co kilka lat. Jednak po przekroczeniu półwiecza, zaleca się takie badania przeprowadzać regularnie.
Badania dodatkowe, które warto wykonać
W ostatnim czasie wiele się mówi o zachorowaniach na boreliozę. Nawet ugryzienie malutkiego pajęczaka czy kleszcza o średnicy igły może prowadzić do zachorowania na nią. Jeśli kiedykolwiek ugryzł nas jakiś podejrzany owad lub po ugryzieniu zrobił nam się rumień, warto wykonać badania w kierunku boreliozy. Objawy chorobowe mogą być u każdej osoby inne, nieraz bywają mylone z innymi chorobami.
Także choroby tarczycy są coraz częstsze, w tym u młodych osób. Gdy mamy niepokojące objawy takie jak nagłe tycie, chudnięcie, złe samopoczucie, problemy ze snem, z nerwami, problemy gastryczne czy wypadanie włosów – warto sprawdzić tarczycę. W badaniach krwi można oznaczyć TSH, ft3, ft4 czy antyciała. Dopiero po tak szczegółowych badaniach udaje się wykryć problemy z tarczycą. Samo badanie poziomu TSH nie daje pełnego obrazu.
